بررسی کیفیت و قیمت تگزاپون در بازار جهانی
تگزاپون (Sodium Lauryl Ether Sulfate یا SLES) یکی از مهم‌ترین مواد فعال سطحی (سورفکتانت) در تولید محصولات شوینده و بهداشتی محسوب می‌شود. نقش کلیدی آن در ایجاد کف، پاک‌کنندگی و کاهش کشش سطحی مایعات باعث شده تا تگزاپون جایگاهی ویژه در میان مواد اولیه شوینده پیدا کند. به همین دلیل، قیمت تگزاپون به‌صورت مستقیم بر قیمت مواد اولیه شوینده و در نهایت بر هزینه تولید و قیمت مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارد.
۱. تگزاپون چیست؟
تگزاپون با نام علمی Sodium Lauryl Ether Sulfate، یک سورفکتانت آنیونی است که معمولاً از الکل‌های چرب مانند C12-C14 مشتق شده و در فرمولاسیون شوینده‌های مایع، شامپو، صابون، خمیردندان، مایع ظرف‌شویی و پاک‌کننده‌های صنعتی استفاده می‌شود.
ویژگی‌های کلیدی آن:
ایجاد کف مناسب و پایدار
انحلال در آب با pH خنثی
سازگاری با ترکیبات آنیونی، کاتیونی و غیر یونی
فاقد سمیت شدید در غلظت‌های معمول
۲. اهمیت تگزاپون در صنعت شوینده
تقریباً در ۸۰٪ فرمولاسیون‌های شوینده‌های مایع، تگزاپون به‌عنوان ماده فعال اصلی استفاده می‌شود. صنایع تولیدکننده مواد شوینده برای بهینه‌سازی هزینه‌ها، همواره تلاش می‌کنند تا نسبت قیمت به عملکرد تگزاپون را در خرید لحاظ کنند.
در نتیجه، تغییر در قیمت تگزاپون می‌تواند محرکی قوی برای تغییر قیمت مواد اولیه شوینده باشد.
۳. انواع تگزاپون موجود در بازار
۳.۱ تگزاپون صدفی (Pearlized):
دارای ظاهری شفاف با درخشش مرواریدی
معمولاً در محصولات آرایشی، شامپو و مایع دستشویی کاربرد دارد
۳.۲ تگزاپون N70:
رایج‌ترین شکل صنعتی، با غلظت ۷۰٪
نیمه‌شفاف و غلیظ
مناسب برای شوینده‌های صنعتی و خانگی
۳.۳ تگزاپون پودری (Dry SLES):
مناسب برای مصارف خاص و محلول‌های خشک
۴. بررسی کیفیت تگزاپون
برای اطمینان از عملکرد مناسب تگزاپون در فرمولاسیون، چند شاخص کلیدی برای ارزیابی کیفیت مطرح است:
۴.۱ درصد خلوص:
تگزاپون N70 باید دارای ۶۹ تا ۷۱ درصد ماده فعال باشد
۴.۲ میزان سولفات آزاد:
سطح بالا باعث تحریک پوست می‌شود؛ مقدار مجاز زیر ۱٪
۴.۳ ویسکوزیته و رنگ:
شفافیت، یکدستی و عدم وجود ذرات معلق نشانه کیفیت بالا
۴.۴ مقدار 1,4-Dioxane:
ترکیب جانبی سرطان‌زا؛ باید کمتر از ۱۰ ppm باشد
۵. بازار جهانی تگزاپون
بازار جهانی تگزاپون به‌شدت رقابتی است. تولیدکنندگان اصلی شامل:
BASF (آلمان)
Huntsman (آمریکا)
Galaxy Surfactants (هند)
Sinopec و Kao Chemicals (چین و کره جنوبی)
تقاضا در بازارهای آسیا، اروپا و آمریکا همواره در حال رشد است. رشد صنعت شوینده در هند، اندونزی، چین و برزیل موجب افزایش نیاز به تگزاپون شده است.
۶. روند قیمت تگزاپون در بازار جهانی
۶.۱ قیمت جهانی در سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵:
منطقه : قیمت میانگین (USD/MT) در 2024 : تغییرات در Q1 2025:
چین ۹۰۰ – ۱۱۰۰ کاهش جزئی
اروپا ۱۰۰۰ – ۱۲۰۰ نسبتاً پایدار
آمریکای شمالی ۸۵۰ – ۱۰۵۰ اندکی افزایشی
قیمت‌ها بسته به منبع خوراک، هزینه انرژی، هزینه حمل‌ونقل و نوسانات ارزی تغییر می‌کنند.
۷. عوامل مؤثر بر قیمت تگزاپون
۷.۱ قیمت مواد اولیه (الکل چرب و اتیلن اکساید)
نوسان بازار جهانی روغن پالم مستقیماً روی قیمت تأثیر دارد.
۷.۲ هزینه انرژی و حمل‌ونقل
افزایش قیمت نفت و گاز = افزایش هزینه تولید
۷.۳ تقاضای فصلی
در فصل زمستان مصرف شوینده افزایش می‌یابد → رشد قیمت
۷.۴ مقررات زیست‌محیطی
محدودیت در میزان 1,4-Dioxane در اروپا باعث تغییر روش‌های تولید شده که قیمت را بالا برده است
۸. تأثیر قیمت تگزاپون بر قیمت مواد اولیه شوینده
از آنجا که تگزاپون بیش از ۴۰٪ ترکیبات فعال یک مایع ظرف‌شویی یا شامپو را تشکیل می‌دهد، افزایش ۱۰٪ در قیمت تگزاپون، می‌تواند تا ۵٪ روی قیمت تمام‌شده شوینده اثر بگذارد. تولیدکنندگان در این شرایط یا فرمول را تغییر می‌دهند یا بخشی از هزینه را به مصرف‌کننده منتقل می‌کنند.
۹. مزایا و معایب استفاده از تگزاپون
مزایا:
کف بالا و پایدار
سازگاری گسترده با سایر سورفکتانت‌ها
در دسترس بودن جهانی
قیمت رقابتی نسبت به عملکرد
معایب:
احتمال تحریک پوست در دوز بالا
نیاز به کنترل دقیق ناخالصی‌ها (مانند دی‌اکسان)
زیست‌تخریب‌پذیری پایین‌تر نسبت به سورفکتانت‌های جدید
۱۰. نکات مهم در خرید تگزاپون با کیفیت
برای تولیدکنندگان محصولات شوینده، خرید تگزاپون یک گام کلیدی است. در اینجا برخی نکات کلیدی آمده است:
بررسی COA (گواهی آنالیز): اطمینان از خلوص، pH، رنگ، سولفات آزاد
درخواست نمونه آزمایشگاهی قبل از خرید عمده
خرید از تأمین‌کنندگان معتبر جهانی یا داخلی با سابقه تولید مطمئن
مقایسه قیمت با کیفیت (Value for Money)
در نظر گرفتن هزینه حمل و زمان تحویل
۱۱. نقش واردات و صادرات در قیمت‌گذاری تگزاپون
ایران به‌دلیل نبود برخی خوراک‌ها، بخشی از تگزاپون خود را از چین، هند و امارات وارد می‌کند. نوسانات نرخ ارز، قوانین گمرکی، مالیات و تحریم‌ها می‌توانند قیمت تمام‌شده واردات را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهند. همچنین افزایش نرخ جهانی قیمت مواد اولیه شوینده می‌تواند تولیدکننده داخلی را مجبور به افزایش قیمت کند.
۱۲. آینده بازار تگزاپون
با افزایش تمرکز جهانی بر محیط زیست، شرکت‌ها به‌دنبال جایگزین‌هایی با سمیت کمتر و تجزیه‌پذیری بالاتر برای SLES هستند. با این حال، به‌دلیل عملکرد اقتصادی و قابلیت تولید بالا، تگزاپون همچنان تا ۲۰۳۰ یکی از اصلی‌ترین سورفکتانت‌ها باقی خواهد ماند.
نتیجه‌گیری
تگزاپون یک ماده حیاتی در صنعت شوینده است که بر کیفیت نهایی محصول و قیمت آن تأثیر زیادی دارد.
قیمت تگزاپون تابعی از عوامل جهانی همچون بازار نفت، هزینه‌های تولید، وضعیت عرضه و تقاضا و مقررات زیست‌محیطی است.
انتخاب صحیح منبع خرید، توجه به کیفیت، آزمایش‌های فنی و شناخت شرایط بازار جهانی می‌تواند به بهینه‌سازی قیمت مواد اولیه شوینده کمک شایانی کند.